Jeannette Kalyta: Karmienie piersią

Jeannette Kalyta: KARMIENIE PIERSIĄ 

 

Twoja świadoma decyzja 

 Karmienie piersią jest zgodne z naturalnym rytmem przemian zachodzących w organizmie kobiety po porodzie. Najistotniejsza na tym etapie jest dobra relacja między mamą i jej dzieckiem.

Tylko wtedy, gdy czujesz się z tym dobrze i masz przekonanie, że tak ma być, karmienie piersią ma sens. Możesz zdecydować, że nie będziesz karmić piersią, możesz nie móc karmić piersią i nadal będziesz dobrą matką. Jedno co musisz zrobić, to decydować świadomie.

Karmienie piersią, zgodnie ze współczesną wiedzą, jest jedynym sposobem żywienia niemowląt i małych dzieci zapewniającym im optymalny stan zdrowia i rozwój. Niesie korzyści zdrowotne zarówno dla matki jak i dla dziecka, a także dla rodziny i całego społeczeństwa.

Własności ochronne pokarmu kobiecego zmniejszają m. in. ryzyko zapadalności dzieci na biegunki infekcyjne, infekcje dróg oddechowych, alergie pokarmowe. Wśród karmiących matek obserwuje się obniżenie ryzyka zapadalności na nowotwory jajnika i sutka.  

Co będzie miało z tego Twoje dziecko? 

✓ dostanie pokarm idealnie dopasowany do jego aktualnych potrzeb

✓ często będzie bardzo blisko swojej mamy, będzie czuło jej ciepło, zapach, słyszeć będzie bicie jej serca co da mu poczucie bezpieczeństwa

✓ będzie miało o wiele większe szanse na zdrowe pierwsze miesiące życia - bez biegunek, zapalenia ucha środkowego, infekcji górnych dróg oddechowych, nietolerancji pokarmowych

✓ w przyszłości jest mniej prawdopodobne, że zachoruje na takie ciężkie choroby jak cukrzyca, alergia czy otyłość

✓ dzięki ssaniu piersi będzie mieć lepszy start przy nauce mówienia i mniejsze ryzyko wad zgryzu i wad wymowy

✓ będzie mieć szczęśliwszą i bardziej cierpliwą mamę, która ma możliwość odczucia wielkiej satysfakcji  

Co możesz mieć z karmienia piersią? 

✓ zdrowsze, mądrzejsze i szczęśliwsze dziecko

✓ mniej pracy i więcej satysfakcji z macierzyństwa

✓ lepszy kontakt z dzieckiem, łatwiejsze rozpoznawanie jego nastrojów i potrzeb

✓ mniejsze ryzyko zachorowania w przyszłości na raka piersi i jajnika oraz na osteoporozę

✓ większą szansę na utratę zbędnych kilogramów 

✓ naturalną ochronę przed zajściem w ciążę, co najmniej przez pierwsze trzy miesiące wyłącznego karmienia piersią

✓ poważne oszczędności finansowe – na mieszankach, akcesoriach do karmienia sztucznego wydatkach na opiekę lekarską i leki dla dziecka 

Zalecenia Światowa Organizacja Zdrowia

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby niemowlęta były karmione wyłącznie mlekiem matki do szóstego miesiąca życia. Wyłącznie oznacza w tym wypadku bez dopajania, dokarmiania czym innym niż matczyny pokarm. Jako najbardziej odpowiednie dla prawidłowego rozwoju dziecka uznano karmienie piersią kontynuowane do drugiego roku życia i uzupełniane przez miejscowe produkty żywnościowe. Pokarmem uzupełniającym nie są w tym wypadku mieszanki następne, a potrawy bezmleczne węglowodanowo - jarzynowe, owocowe lub mączno-mięsne. Rezolucja WHA 47,5 1994.

Karmienie to sztuka, której uczy się Mama i dziecko

Sztuki karmienia piersią uczą się mama i dziecko w pierwszych dniach, a czasem tygodniach po porodzie. Poniższe dwie rady ułatwią Wam osiągniecie sukcesu.  

1. Wczesne rozpoczęcie karmienia.
Udany początek to wczesne rozpoczęcie karmienia, najlepiej w pierwszej godzinie po porodzie. Wtedy noworodek jest bardzo aktywny i szuka piersi. Matka też jest maksymalnie nastawiona na zaspokojenie potrzeb dziecka. Kontakt "skóra do skóry" nowonarodzonego dziecka z matką pozwala na osiedlenie się na skórze dziecka niegroźnych dla niego bakterii ze skóry matki, ale także wzmacnia odruch szukania i ssania u dziecka i odruchy wyzwalające laktację u matki.  W pokarmie obecne są rozmaite czynniki wspomagające niedojrzały układ immunologiczny dziecka.  

 2. Prawidłowe ssanie.

Proces wytwarzania pokarmu jest regulowany na drodze dwóch odruchów nerwowo-hormonalnych: odruch wytwarzania pokarmu -prolaktynowy. Odruch wypływu pokarmu – oksytocynowy.

Pokarm produkowany jest w pęcherzykach mlecznych gruczołów piersiowych, skąd przewodami mlecznymi spływa do zatok mlecznych. Zatoki leżą pod otoczką brodawki sutkowej. Następnie przewodami wyprowadzającymi, pokarm wydostaje się na zewnątrz.  Dziecko może skutecznie pobierać pokarm z piersi jedynie wtedy, gdy obejmuje ustami znaczną część otoczki.

Prawidłowe ssanie piersi jest podstawowym czynnikiem powodzenia w karmieniu piersią.

Skład pokarmu

Skład pokarmu jest zmienny i uzależniony od wielu czynników:

Czasu trwania ciąży - inny skład ma mleko matki wcześniaka a inny matki dziecka donoszonego.

Zaawansowania laktacji - pierwszym pokarmem, gęstym, żółtawym płynem produkowanym przez piersi jest siara. Jest jej niewiele, ale jest bardzo wartościowa. W siarze znajdują się duże ilości białych krwinek i przeciwciał, które chronią dziecko przed infekcją i alergią. Następnie w III-IV dobie w gruczołach piersiowych powstaje mleko przejściowe. Produkcja pokarmu wzrasta wówczas gwałtownie (nawał mleczny). Mleko dojrzałe – powstaje w 2 - 6 tydzień po porodzie. Mleko dojrzałe jest niebieskawe, prześwitujące.

Fazy karmienia – mleko, które wypływa z piersi na początku każdego karmienia jest wodniste, ma niski poziom tłuszczu. Mleko drugiej fazy jest bardziej białe – wysycone tłuszczem. Proporcja zawartości tłuszczów nienasyconych do nasyconych w pokarmie jest zbliżona do ich proporcji w diecie matki. Pory dnia - w nocy zawiera dużo tłuszczu, a ze względu na najwyższy poziomu prolaktyny o 3 - 4 rano skutecznie pobudzanie laktację. W godzinach popołudniowych jest najniższy poziom prolaktyny - dzieci chcą wtedy często ssać pierś.

Jak rozpoznać, że dziecko jest dobrze przystawione do piersi?

Pierś szczelnie wypełnia jamę ustną dziecka, brodawka sięga do granicy podniebienia miękkiego i twardego, jest unieruchomiona. Język maluszka obejmuje pierś od dołu i pokrywa dolne dziąsła.  

 Zaburzenia ssania mogą być spowodowane nieprawidłowym przystawianiem do piersi, podawaniem smoczków, czy stosowaniem kapturków na piersi.

 Właściwa pozycja dziecka podczas karmienia: 

Pozycja do karmienia musi zapewnić wygodę mamie i dziecku:

• Całe ciało matki powinno być rozluźnione. 

• Matka podaje pierś układając dłoń tak, że pierś jest podtrzymywana czterema palcami od spodu, a kciuk leży na piersi, palce znajdują się daleko od otoczki i nie uciskają piersi (jasne pole dla matki, ciemne pole dla dziecka). 

• Dziecko brzuszkiem przylega do ciała matki, twarzą jest skierowane do piersi. 

• Kręgosłup dziecka jest wyprostowany, głowa nie zgina się (linia przechodząca przez ucho, ramię, biodro dziecka jest prosta). 

• Główka, plecy i pośladki dziecka są stabilnie podtrzymywane. 

• Usta dziecka znajdują się naprzeciwko brodawki.

Jak przystawić dziecko do piersi?

• przyjąć wygodną pozycję 

• dotykając brodawką ust dziecka, pobudzić odruchowe, szerokie otworzenie buzi 

• energicznym ruchem całego ramienia "nałożyć" otwartą buzię dziecka na pierś 

• skontrolować, czy buzia jest szeroko otwarta, czubek nosa i broda dotykają piersi, duża część otoczki znajduje się w buzi dziecka, policzki wypełnione, okrągłe, słychać połykanie.  

Jeśli nie jest spełniony któryś z powyższych warunków lub matka czuje ból - odłączamy dziecko od piersi. Robimy to wkładając mały palec pomiędzy dziąsła dziecka i jeszcze raz próbujemy przystawić dziecko. Nigdy nie wyciągamy piersi z ust dziecka na siłę.

Zasady karmienia: 

• Karmienie powinno być relaksem

• Należy karmić często, przynajmniej 8 razy na dobę 

• Należy karmić według potrzeb dziecka - gdy jest głodne i potrzeb matki - gdy piersi są

przepełnione. 

• Karmienie powinno trwać do zaspokojenia głodu dziecka i opróżnienia piersi matki 

• Nie należy podawać nic poza matczynym pokarmem przez pierwsze 6 miesięcy 

• Należy unikać stosowania smoczków, kapturków, karmienia butelką. 

Nie trzeba stosować specjalnej diety. Należy dużo wody i zjadać takie ilości pożywienia, żeby zaspokoić głód

• Dobrze, aby do karmienia przygotować sobie szklankę wody, ponieważ Mamę często dopada wówczas pragnienie.

• Należy kontynuować karmienie mimo choroby matki lub choroby dziecka 

• W drugim półroczu należy rozszerzać dietę dziecka o pokarmy stałe w oparciu o lokalne produkty: warzywa, owoce, kasze bezglutenowe i in. nie zastępując nimi karmień z piersi 

• Utrzymać karmienie piersią do drugiego roku życia lub dłużej.  

Wskaźniki skutecznego karmienia: 

• Aktywne ssanie i słyszalny odgłos połykania (5-15 min)  

• Przynajmniej 8 karmień / dobę, prawidłowa pozycja i przystawienie 

• Odczucia związane z wypływem pokarmu (mrowienie, napięcie, krople pokarmu płynące z drugiej piersi) 

• Rozluźnienie piersi po karmieniu – wyraźniej odczuwane w pierwszych tygodniach po porodzie; po ustabilizowaniu laktacji (po 6 tygodniu) i gdy karmienia są dostatecznie częste, piersi są miękkie przed i po karmieniu 

• Dziecko aktywne, zadowolone 

• 2 - 5 stolców w ciągu doby  

• 6 - 8 mokrych pieluch w ciągu doby, mocz jasny, bezwonny  

Odpowiednie przyrosty masy ciała (120 – 240 gramów /tydzień) 

 Co może świadczyć o nieprawidłowym przystawieniu dziecka?

• mama "upycha" pierś w buzi dziecka 

• tylko brodawka znajduje się w buzi dziecka 

• buzia dziecka jest przymknięta 

• wargi dziecka są wciągnięte

• otoczka piersi marszczy się 

• policzki dziecka zapadają się 

• słychać cmokanie, mlaskanie 

• ssanie jest bolesne dla mamy

• po karmieniu brodawka jest spłaszczona lub wyciągnięta

Karmienie piersią to indywidualna decyzja każdej mamy. Jest to naturalny i najlepszy sposób karmienia, ale zarówno Ty, jak i maluszek musicie się go nauczyć. Najważniejszy w tym procesie jest spokój i cierpliwość. Jak przezwyciężycie pierwsze trudności czeka Was wspaniały okres niesamowitej bliskości i czułości, z której będzie trudno zrezygnować nie tylko dziecku, ale również mamie.

Karmienie piersią to sztuka, której musi nauczyć się mama i dziecko. Ważny jest spokój i technika. Poznaj najważniejsze wskazówki, które pomogą Wam osiągnąć sukces.